توضیحات
کابل کنترل یا کابل فرمان کابلی است که جهت انتقال سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال در محیط‌های صنعتی به کار گرفته می‌شود. کابل کنترل نیازی به مصرف جریان‌های ولتاژ بالا ندارد بلکه با ولتاژ پایین و قدرت کم نیز نیاز کاربر را برطرف می‌سازد. کابل کنترل به طور معمول در تعداد رشته‌های مختلف بین ۲ تا ۶۱ رشته و با سطح مقاطع پایین ( حداکثر ۲,۵ میلی‌متر مربع) طراحی و تولید می‌شود.
کابل کنترل یک کابل چند رشته‌ای است که هر یک از رشته‌های این کابل عمل انتقال سیگنال‌های کنترلی، حفاظتی یا اندازه‌گیری در مدارات کنترل را انجام می‌دهند و ارسال دستورات برای کنترل تجهیزات را در محیط‌های صنعتی امکان‌پذیر می‌سازند. علاوه بر این جهت اتصال اجزاء دستگاه‌های موجود در خطوط تولید به کار می‌روند. کابل فرمان، انتقال سیگنال‌های آنالوگ (همچون جریان‌های عبوری از تجهیزات) و سیگنال‌های دیجیتال (همچون فرمان‌های کنترلی در تابلو برق) و باز و بسته کردن کلیدها را صورت می‌دهد.
اغلب کابل فرمان کولرگازی که ارتباط بین یونیت داخلی و خارجی کولرگازی را برقرار می‌سازد، شناخته شده می‌باشد. اما نمونه پرکاربرد دیگر، کابل فرمان استفاده شده در آسانسور یا همان تراول کابل آسانسور می‌باشد که ارتباط مابین تابلو فرمان و کابین آسانسور را ایجاد می‌کند. از مواردی که در زمان استفاده از کابل کنترل باید به آن دقت داشت محدودیت دمایی آن است، در نتیجه در محیط‌های با دمای بالا باید با احتیاط به کار گرفته شود.
این کابل‌های انعطاف‌پذیر، با توجه به ویژگی‌های ساختاری می‌توانند جهت استفاده در فشارهای مکانیکی سبک، متوسط یا زیاد مناسب باشند. آن‌ها علاوه بر این درجات گوناگونی از محافظت در مقابل تداخل الکتریکی و مقاومت در مقابل مواد سوزاننده و روغن‌ها را فراهم می‌سازند.
کابل فرمان
کابل فرمان برای انتقال سیگنال‌های آنالوگ ( به طور مثال جریان‌های عبوری از خط و یا سایر تجهیزات و ولتاژ نقاط گوناگون پست ) و سیگنال‌های دیجیتال (به طور مثال باز یا بسته کردن کلیدها و دستورات مربوطه) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیگنال‌ها به قصد کنترل و اندازه‌گیری (باز و بسته کردن خط و… اندازه‌گیری جریان، توان، انرژی و…) و حفاظت در نقاط گوناگون پست به کار می‌روند.
کابل فرمان به طور معمول با سیگنال‌هایی با ولتاژ و جریان پایین و در نتیجه قدرت کم روبروست. برای بالا بردن دقت عملکرد تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل بایستی میزان پراکندگی و اختلاف بین ورودی و خروجی کابل فرمان به حداقل مقدار خود برسد. در ساختمان کابل فرمان و در قسمت هادی از مس آنیل شده و برای عایق از آمیزه PVC بهره می‌برند و شیوه قرار گرفتن رشته‌ها در داخل کابل به این صورت می‌باشد که رشته‌ها به شکل لایه به لایه و هم مرکز به هم تابیده شده‌اند و به هیچ عنوان کابل‌های با یک رشته در مرکز به کار گرفته نخواهند شد.
ضمن اینکه روکش این نوع کابل در حالتی که کابل فرمان از نوع افشان بدون شیلد باشد، به رنگ طوسی و از آمیزه PVC تولید می‌شوند. کابل فرمان از نوع افشان شیلددار، دارای روکشی از نوع نوار پلی استر بوده که به دور رشته‌ها تابیده شده‌اند. کابل‌های شیلددار به طور معمول در تابلوهای فرمان و در محل‌هایی که میدان مغناطیسی در آن وجود داشته، به کار می‌روند. لایه بیرونی و روکش کابل دارای ضخامت ۱ میلی‌متری بوده و در برخی موارد هادی کابل فرمان از نوع مس افشان ، نیمه افشان و مفتولی می‌باشد .
انواع کابل کنترل
کابل کنترل برای ارسال سیگنال‌های فرمان و کنترل در محیط‌های صنعتی به کار می‌رود در نتیجه نیازی به عبور جریان‌های بالا نداشته و همچنین کابل کنترل اغلب در سطح مقاطع پایین کاربرد دارد. کابل فرمان برای تبادل سیگنال‌های کنترلی استفاده می‌شود. در برخی زمان‌ها بسته به شرایط محیط نصب کابل امکان دارد به استفاده از کابل‌های فرمان با لایه‌های حفاظتی همانند شیلد یا زره نیاز باشد.
کابل فرمان در انواع ساده، شیلددار، آرموردار، مفتولی، نیمه افشان، افشان، نسوز و تخت و بر طبق استانداردهایی مانند IEC 60332، IEC 60228، IEC 60502-1 و در سایزهای مختلف بیشتر ۲ رشته تا ۶۱ رشته و سطح مقاطع پایین ۰.۲۵، ۰.۵، ۰.۷۵، ۱، ۱.۵ و ۲.۵ میلی‌متر مربع ساخته می‌شوند.
این کابل‌ها به دو دسته زیر تقسیم می‌گردند:کابل‌های کنترل افشان بدون شیلد NYSLYکابل‌های کنترل افشان شیلد دار NYSLCY , NYSLYC
کابل کنترل بدون شیلد
در تولید و ساخت کابل کنترل افشان بدون شیلد، مس آنیل شده گروه ۵ را به کار می‌برند. این گونه کابل‌ها جهت اتصال اجزاء دستگاه‌های به کار رفته در خطوط تولید، شامل ماشین‌افزار و تجهیزات حمل و نقل مکانیکی مطلوب هستند. اتصال مستقیم این کابل‌ها به برق اصلی مجاز بوده و برای استفاده در داخل ساختمان و مکانی که گستره دمایی محیط آن بین ۵+ تا ۴۰+ درجه سانتی‌گراد باشد طراحی شده‌اند.
ضمن اینکه تعداد رشته‌های این کابل‌ها بین ۲ تا ۴۰ رشته با سطح مقطع ۰.۵ تا ۲.۵ میلی‌متر مربع متفاوت است. نوع عایق به کار رفته در این کابل در مقابل ضربات فیزیکی و فشارهای زیاد از خود پایداری نشان می‌دهد، به همین علت کابل کنترل در کابل‌کشی زیر زمینی و کابل‌کشی در آب را به کار می‌گیرند.
در مقابل فشار و نفود آب مقاوم بوده و از قطعی یا اتصالی برق جلوگیری می‌کنند. از دیگر کاربردهای کابل کنترل می‌توان به استفاده در معابر عمومی، کارگاههای ساختمانی، تونل‌ها، کابل‌کشی از آب رودخانهها به سوی دیگر رودخانهها، پل‌های هوایی صنعتی و شهری و …و کلیه مکان‌هایی که احتمال سقوط مصالح در آن وجود دارد اشاره نمود.
کابل کنترل شلیددار
به طور معمول جنس این کابل‌ها از مس آنیل شده کلاس ۵ افشان، طبق استاندارد ملی طراحی می‌شوند. این کابل‌ها با ولتاژ کار ۳۰۰/۵۰۰ ولت و ولتاژ آزمون ۲۰۰۰ ولت جریان متناوب در بازار موجود هستند. علاوه بر این رنگ‌بندی تا ۵ رشته و شماره‌گذاری در بیشتر از ۵ رشته مانند رشته ویژه ارت به رنگ سبز و زرد از خصوصیات این نوع کابل کنترل به شمار می‌آید.
کابل کنترل افشان شیلد دار برای متصل شدن اجزای دستگاه‌های گوناگون در خط تولیدها شامل ماشین‌افزار و تجهیزات حمل و نقل مکانیکی مناسب می‌باشد. هرگاه در به کارگیری از این نوع کابل‌ها نیازی به حرکت آن‌ها نباشد، کابل‌های کنترل را در سینی‌کابل، کانال‌ها و… قرار می‌دهند. کابل‌های فرمان از نوع افشان شیلددار، روکشی از جنس نوار پلی استر داشته که به دور رشته‌ها تابیده می‌شود.
کابل کنترل شیلددار به طور معمول در تابلوهای فرمان و در فضاهایی که میدان مغناطیسی در آن وجود داشته، به کار می‌روند. ضخامت لایه بیرونی و روکش کابل به طور معمول در حدود ۱ میلی‌متر است. در بعضی موارد هادی کابل فرمان از نوع مس افشان، نیمه افشان و مفتولی نیز می‌تواند باشد.
